رژیم وگان و گیاهخواری به شیوه‌های تغذیه‌ای گفته می‌شود که بر اساس مصرف مواد غذایی گیاهی و پرهیز از مصرف محصولات حیوانی بنا شده‌اند. این دو رژیم هرچند به ظاهر مشابه هستند، اما تفاوت‌هایی دارند که در انتخاب مواد غذایی و سبک زندگی افراد تاثیرگذار است.

گیاهخواری:

گیاهخواری یک سبک زندگی و تغذیه است که در آن افراد از خوردن گوشت حیوانات پرهیز می‌کنند، اما ممکن است محصولات حیوانی دیگری مانند تخم‌مرغ، شیر و عسل را مصرف کنند. گیاهخواری به دلایل مختلفی از جمله سلامت، محیط‌زیست، و حقوق حیوانات انتخاب می‌شود. بسیاری از گیاهخواران به‌دنبال کاهش مصرف گوشت به دلیل اثرات منفی آن بر سلامتی و محیط‌زیست هستند.

انواع مختلفی از گیاهخواری وجود دارد که هر کدام محدودیت‌های خاص خود را دارند. برای مثال:

• گیاه‌خواری لاکتو-اوو: شامل تخم‌مرغ و لبنیات است.
• گیاه‌خواری لاکتو: تنها محصولات لبنی را مصرف می‌کند.
• گیاه‌خواری اوو: تنها تخم‌مرغ را مصرف می‌کند.

وگان:

رژیم وگان حتی محدودتر از گیاهخواری است و افراد وگان از تمامی محصولات حیوانی به‌طور کامل پرهیز می‌کنند. این بدان معناست که وگان‌ها نه تنها گوشت، تخم‌مرغ، شیر، و عسل نمی‌خورند، بلکه از مصرف هر محصولی که در فرآیند تولید آن‌ها از حیوانات استفاده شده باشد، خودداری می‌کنند. به عنوان مثال، وگان‌ها از پوشیدن لباس‌های چرم یا خز و استفاده از لوازم‌آرایشی که در آن‌ها تست‌های حیوانی انجام شده یا مواد حیوانی به کار رفته است، اجتناب می‌کنند.

رژیم وگان معمولاً به دلایل اخلاقی، محیط‌زیستی و سلامتی دنبال می‌شود. از منظر اخلاقی، افراد وگان معتقدند که حیوانات نباید برای تأمین نیازهای انسانی مورد سوءاستفاده قرار گیرند. از دیدگاه محیط‌زیستی، مصرف محصولات گیاهی به کاهش آلودگی محیط‌زیست و کاهش استفاده از منابع طبیعی کمک می‌کند، زیرا تولید محصولات گیاهی معمولاً به منابع کمتری نسبت به تولید محصولات حیوانی نیاز دارد.

مزایای رژیم گیاهخواری و وگان:

• سلامت: این رژیم‌ها می‌توانند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و سرطان کمک کنند.
• محیط‌زیست: مصرف محصولات گیاهی کمتر به منابع آب و زمین نیاز دارد و اثرات منفی کمتری بر محیط‌زیست می‌گذارد.
• حقوق حیوانات: رژیم وگان به کاهش بهره‌برداری از حیوانات و جلوگیری از ظلم به آن‌ها کمک می‌کند.

با این حال، افرادی که رژیم گیاهخواری یا وگان را انتخاب می‌کنند، باید توجه ویژه‌ای به تأمین نیازهای تغذیه‌ای خود داشته باشند. برای مثال، تأمین ویتامین B12، آهن، کلسیم، پروتئین و اسیدهای چرب امگا-3 از جمله مواردی است که باید در این رژیم‌ها مورد توجه قرار گیرد.

رژیم وگان و گیاهخواری امروزه محبوبیت بیشتری پیدا کرده و بسیاری از افراد به دلیل سلامت، اخلاق و دغدغه‌های محیط‌زیستی به این سبک تغذیه‌ای روی آورده‌اند.

شیرینی‌های مخصوص گیاه‌خواران و وگان‌ها شیرینی‌هایی هستند که بدون استفاده از هرگونه محصول حیوانی مثل تخم‌مرغ، شیر، کره یا عسل تهیه می‌شوند. این شیرینی‌ها به جای مواد حیوانی از جایگزین‌های گیاهی استفاده می‌کنند، که به گیاه‌خواران و وگان‌ها اجازه می‌دهد بدون نگرانی از مصرف محصولات حیوانی از دسرها و شیرینی‌ها لذت ببرند.

جایگزین‌های معمول در شیرینی‌های وگان:

1. تخم‌مرغ:

   • برای جایگزینی تخم‌مرغ در شیرینی‌ها، می‌توان از مواردی مثل سیب‌زمینی پوره‌شده، پوره موز، آب‌دار چیا (چیا دانه‌ای که با آب مخلوط شده و به حالت ژله‌ای درمی‌آید) یا توفو استفاده کرد.
   • این مواد به عنوان چسب‌دهنده عمل کرده و بافتی نرم و مرطوب به شیرینی‌ها می‌دهند.

2. شیر:

   • در شیرینی‌های وگان، معمولاً از شیر بادام، شیر سویا، شیر برنج یا شیر نارگیل به جای شیر گاو استفاده می‌شود.
   • این شیرها طعم خاصی دارند که می‌تواند ویژگی‌های منحصر به فردی به شیرینی‌ها اضافه کند.

3. کره:

   • کره را می‌توان با مارگارین گیاهی یا روغن نارگیل جایگزین کرد.
   • برخی از دستورهای وگان ممکن است از آووکادو یا پوره سیب برای افزودن چربی و بافت به شیرینی استفاده کنند.

4. عسل:

   • به جای عسل، از شربت افرا، شربت آغوز یا شربت خرما می‌توان استفاده کرد.
   • این شیرین‌کننده‌ها به شیرینی‌ها طعم شیرین و طبیعی می‌دهند.

5. ژلاتین:

   • ژلاتین که معمولاً از استخوان و پوست حیوانات ساخته می‌شود، می‌تواند با آگار آگار (یک نوع ژلاتین گیاهی از جلبک‌ها) جایگزین شود.

انواع شیرینی‌های وگان:

1. کیک‌های وگان:

   • برای تهیه کیک وگان می‌توان از مواد جایگزین مانند پوره موز یا سیب برای جایگزینی تخم‌مرغ استفاده کرد و از شیرهای گیاهی برای مایع استفاده نمود.
   • کیک‌های شکلاتی و وانیلی و کیک‌های میوه‌ای (مثل کیک سیب یا هویج) می‌توانند به راحتی به نسخه وگان تبدیل شوند.

2. کوکی‌های وگان:

   • کوکی‌های وگان معمولاً از آرد کامل، شیر گیاهی، روغن نارگیل و شکر قهوه‌ای تهیه می‌شوند. می‌توانید در آن‌ها مواد اضافه‌ای مثل شکلات تلخ و وگان یا مغزها و میوه‌های خشک استفاده کنید.
   • بعضی از این کوکی‌ها می‌توانند به‌صورت بدون گلوتن هم تهیه شوند.

3. شیرینی‌های سنتی وگان:

   • باقلوا: می‌توان با استفاده از روغن گیاهی و بدون استفاده از کره و عسل، این شیرینی خوشمزه را تهیه کرد.
   • زولبیا و بامیه: با جایگزینی شیر و تخم‌مرغ با شیر گیاهی و افزودن شربت خرما به جای شربت قند، می‌توان این شیرینی‌ها را به نسخه وگان تبدیل کرد.

4. پای‌ها و تارت‌های وگان:

   • پای سیب و تارت شکلاتی از محبوب‌ترین گزینه‌های وگان هستند که در آن‌ها از پوره میوه‌ها به جای تخم‌مرغ استفاده می‌شود.
   • این شیرینی‌ها معمولاً با کره گیاهی یا روغن نارگیل و بدون مواد حیوانی دیگر پخته می‌شوند.

5. شیرینی‌های بدون شکر و قند:

   • برای کسانی که به دنبال شیرینی‌های سالم‌تر هستند، می‌توان از شربت افرا، شربت خرما یا استویا به جای شکر استفاده کرد.
   • شیرینی‌هایی مانند کیک خرما یا پاستیل‌های گیاهی می‌توانند بدون قند اضافی و فقط با استفاده از شیرین‌کننده‌های طبیعی ساخته شوند.

نکات مهم برای شیرینی‌های وگان:

• توجه به ترکیبات: همیشه قبل از خرید یا پخت شیرینی‌های وگان، ترکیبات را بررسی کنید تا از نداشتن محصولات حیوانی مطمئن شوید. مثلاً بعضی از انواع شکلات‌ها ممکن است حاوی شیر باشند.

• سلیقه‌های مختلف: برخی از افراد وگان از شیرینی‌هایی با طعم‌های خاص مثل شیرینی‌های با طعم نارگیل، پسته، میوه‌های خشک و یا حتی شکلات تلخ بیشتر لذت می‌برند.